رد ازدواج حضرت قاسم علیه السلام

احلی من العسل

با عرض سلام خدمت شما همراهان گرامی
در مقاله زیر با شما همراه خواهیم شد راجب نقد و شفاف سازی یکی از فرهنگ های غلطی که واره فرهنگ عاشورایی شده و متاسفانه در حال ترویج هست.
که به این وسیله شان و مقام عزاداری خدشه دار شده و پیام حقیقی عاشورا و قیام امام حسین ع به حاشیه کشیده شده  و آن هم ازدواج حضرت قاسم بن حسن (ع) در خلال واقعه عاشورا است.

در تاریخ درخشان نهضت امام حسین (ع)متأسفانه تحریفاتی صورت گرفته است. یکی از این تحریفات داستان عروسی حضرت قاسم و حجله قاسم است که هیچ پایه و اساسی ندارد و در منابع معتبر اشاره ای به آن نشده است. مضافاً بر این که چنین قضیه ای امکان عقلی نیز ندارد.!

زیرا اولاً در جریان عاشورا حضرت قاسم بیش از سیزده سال نداشته و به سن بلوغ نرسیده بودند. ثانیاً شرایط سخت جنگ و محاصره دشمنان و اهمیت امام حسین به انجام وظیفه الهی در مقابله با دشمن غداری همچون بنی امیه و .... امکان چنین امری فراهم نبوده است. بنابر این چنین قضیه ای از نظر محققین شیعه غیر قابل قبول است. در این جا به نظرات برخی از آنان اشاره می کنیم:

1. محدث نوری صاحب آثاری چون مستدرک الوسائل در اثر معروفی که پیرامون آداب اهل منبر به نگارش درآورده در این باره اظهار داشته است: از اخبار موهونه و کتب غیر معتمده که بزرگان علمای گذشته به آنها اعتنا نکردند و مراجعه ننمودند ... قصه زعفر جنی و عروسی قاسم است
که هر دو در روضه کاشفی موجود است و قصه عروسی قبل از روضه، از عصر شیخ مفید تا تألیف کتاب فوق در هیچ کتابی دیده نشده است ، چگونه می‌شود قضیه‌ای به این عظمت و قصه‌ای چنین آشکار محقق و مضبوط باشد و به نظر تمام این جماعت نرسیده باشد.

2. محدث بزرگوار شیخ عباس قمی خاطر نشان نموده است: قصه دامادی قاسم در کربلا و تزویج فاطمه بنت الحسین برای او صحّت ندارد

3. شهید آیت الله قاضی طباطبائی داستان عروسی قاسم را فاقد اعتبار می‌داند و می‌افزاید علامۀ مامقانی در کتاب تنقیح المقال می‌گوید: آن چه در کتاب منتخب طریحی از قصه تزویج قاسم نقل شده من و سایر اهل تتبع در کتاب‌های سیره، تاریخ و مقاتل با اعتبار بر آن اطلاع نیافتیم، بسیار دور از اعتبار است که چنین قضیه‌ای روز عاشورا با آن اوضاع و احوال و شدت بلایا اتفاق افتد
به نظر می‌رسد که قصّه عروسی قاسم که هنوز به حد بلوغ نرسیده بود اشتباه شده و داستان عروسی حسن مثنی بدین صورت در افواه اشتهار یافته است


4. شهید آیت الله مرتضی مطهری در این باره می‌گوید:
 در همان گرماگرم روز عاشورا که می‌دانید مجال نماز خواندن هم نبود، امام نماز خوف خواند و با عجله هم خواند، حتی دو نفر از اصحاب آمدند و خودشان را سپر قرار دادند که امام بتواند این دو رکعت نماز خوف را بخواند
ولی گفته‌اند در همان وقت امام فرمود: حجلۀ عروسی را بیندازید، من می‌خواهم عروسی قاسم با یکی از دخترهایم را این جا، لااقل شبیه آن هم که شده ببینم ! یکی از چیزهایی که از تعزیه خوان‌های ما هرگز جدا نمی‌شد عروسی قاسم نوکدخدا؛ یعنی نوداماد بود. در صورتی که این در هیچ کتابی از کتاب‌های تاریخی معتبر وجود ندارد

متأسفانه برپایی مجالسی به نام «حنابندان قاسم» بدعتی است که ملاحسین کاشفی در مقتل ضعیف و متأخر «روضة الشهدا» پایه‌گذاری کرده است.

روز ششم ماه محرم، روز حضرت قاسم بن‌الحسن نوجوان شهید دشت نینواست. در برخی از هیئت‌ها و تکیه‌ها بر اساس یک باور غلط که اعتقاد دارند حضرت در کربلا ازدواج کرده است، به برگزاری مراسم حنابندان و یا عروسی در قالب عزاداری می‌پردازند!


برای بررسی درستی یا نادرستی این مطلب به کتاب‌های روایی و مقتل‌های مختلف رجوع شده است که ماحصل تحقیق در ادامه می‌آید:


قاسم بن حسن(ع) در واقعه کربلا سنش از 10سال بیشتر بود، ولی به 15سال نرسیده بود، طبری می‏گوید:
 قاسم 10سال داشت و در مقتل «ابی‏مخنف» آمده که قاسم در کربلا 14 ساله بود. علامه مجلسی می‏گوید:
نقل ماجرای عروسی قاسم به مدارک معتبر متکی نبوده است، منشأ این حکایت دو کتاب است

یکی «منتخب المراثی» که بهترین تألیفات به زبان عربی هست و نویسنده آن شیخ فخرالدین طریحی صاحب «مجمع البحرین» است
و دیگری «روضة‌الشهدا» نوشته ملاحسین کاشفی صاحب انوار سهیلی است، این کتاب اولین مَقتلی است که به فارسی نوشته شده است و فاقد اعتبار لازم است.

در این رابطه نقل می‏کنند که وقتی امام حسین(ع) مسیر مدینه تا کربلا را طی می‏کرد، حسن بن حسن از عموی خویش امام حسین(ع) یکی از دو دختر او سکینه و فاطمه را خواستگاری کرد، حسین(ع) فرمود:
 هر یک را که بیشتر دوست داری اختیار کن، حسن خجالت کشید و جوابی نداد حسین(ع) فرمود:
من برای تو فاطمه را اختیار کردم که به مادرم فاطمه بنت رسول(ص) شبیه ‏تر است، به این ترتیب وجود فاطمه نو عروس در کربلا امری مسلّم است.

در این رابطه نقل می‏کنند که وقتی امام حسین(ع) مسیر مدینه تا کربلا را طی می‏کرد، حسن بن حسن از عموی خویش امام حسین(ع) یکی از دو دختر او سکینه و فاطمه را خواستگاری کرد، حسین(ع) فرمود:
 هر یک را که بیشتر دوست داری اختیار کن، حسن خجالت کشید و جوابی نداد حسین(ع) فرمود:
من برای تو فاطمه را اختیار کردم که به مادرم فاطمه بنت رسول(ص) شبیه ‏تر است، به این ترتیب وجود فاطمه نو عروس در کربلا امری مسلّم است.

اگر فرض کنیم ازدواج قاسم درست باشد، باید گفت امام حسین(ع) دو دختر به نام فاطمه داشتند که یکی را به حسن تزویج کرده و دیگری را برای قاسم عقد کرده‌اند.
 یا اینکه بگوییم دختری که به عقد قاسم در آمده اسمش فاطمه نبوده و در تاریخ اشتباه نقل شده و اگر این داستان را صحیح ندانیم باید بگوییم راویان نام حسن را از روی اشتباه، قاسم نقل کرده‏ اند.

با این وجود بیشتر تحلیل‏گران واقعه عاشورا عروسی قاسم را نادرست می‏دانند
محدث قمی در «منتهی الآمال» و در کتاب «نفس‏المهموم» دامادی قاسم را رد می‏کند و می‏گوید نویسندگان نام حسن را با قاسم اشتباه کرده‏ اند.

علامه شهید مرتضی مطهری عروسی قاسم را مردود می‏داند و مستند می‏کند به اینکه در هیچ کتاب معتبری وجود ندارد و حاج نوری هم گفته ملاحسین کاشفی اولین کسی است که این مطلب را در کتاب «روضةالشهدا» آورده و اصل قضیه صددرصد دروغ است.

به طور کلی آنچه از اشارات صاحب نظران و مشاهدات بر می‏آید نقل ماجرای عروسی قاسم که بیانی از شدت قساوت و بی‏رحمی لشکریان یزید است، اگر به همان اندازه‏ای که تاریخ به آن اهمیت داده مورد توجه قرار بگیرد و بُغض محبین اهل‏بیت را نسبت به دشمنان برانگیزد، امری پسندیده است.

اما طبق اشاره‏ای که استاد مطهری دارد اگر بنا باشد که آن را با بزرگنمایی مطرح کنند و تعزیه از آن بسازند
و یا چنان‌که دیده شده حجله ‏ای بیارایند و حنایی تدارک ببینند، در این صورت اهانتی به ساحت قدس عاشورا و فرهنگ عاشوراییان انجام داده ‏اند.

چون برخی از صاحب نظران داستان عروسی قاسم در کربلا را غیر واقعی می‌دانند
 لذا نمی‌توان به طور قطعی آن را قبول کرد، لازم است گفته شود که عروسی در میان اهل‌بیت(ع) با عروسی که در حال حاضر مرسوم است (و بیش‌تر به بدعت و معاصی شبیه است)، بسیار متفاوت است.

شیخ عباس قمی در منتهی الامال هجرت می گوید: قصه ی دامادی حضرت قاسم در کربلا صحت ندارد و حضرت قاسم به اتفاق همه بدون نسل است .

کسی که برای اولین بار به مسئله عروسی حضرت قاسم (ع) پرداخت ملا حسین واعظ کاشفی بوده است.
 وی بر اساس کتابی مربوط به قرن پنجم هجری که هم اکنون نیز اثری از آن بجای نمانده به این نکته اشاره کرده است.
در این کتاب در یک بیت از اشعارش آمده است که امام به قاسم فرمود: آرزوی دیدن عروسی تو را داشتم. این یک بیت سبب جعل ماجراهایی اتفاق نیفتاده در کربلا شده است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
 حماسه حسینی، شهید مطهری
 ترجمه ارشاد، شیخ مفید
تحقیقی پیرامون نهضت عاشورا از مرکز مطالعات و پژوهش‎های فرهنگی حوزه علمیه (جمعی از محققین)
 دانشنامه 14 جلدی امام حسین (ع)

هیچ نظری تا کنون برای این مطلب ارسال نشده است، اولین نفر باشید...